Aflevering 1: Het laatste fluitsignaal

HET LAATSTE FLUITSIGNAAL
Geschreven door Bert Plomp

De wedstrijd is pas afgelopen als het laatste fluitsignaal heeft geklonken. Dat was mijn vaders credo. Dezelfde woorden sprak ik tot hem op zijn sterfbed. Om hem op het laatste moment nog wat aan te moedigen. Het was helaas tevergeefs. Kort hierna raakte hij in coma. Een paar dagen later overleed hij aan de gevolgen van schildklierkanker. Hij stierf in de zomer van 1975 en was pas 59 jaar oud.
Die middag in juni was ik bij hem op ziekenbezoek in het Diaconessenziekenhuis in Utrecht. Hij lag daar sinds een paar weken op een kamertje apart. Hij was, zoals dat heette, ʻopgegevenʼ. Ik merkte aan zijn moeizame ademhaling dat zijn einde nabij was.
Om te controleren of hij nog altijd ademde, had ik mijn hand op zijn buik gelegd. Met steeds grotere tussenpozen en met steeds meer moeite snakte hij naar lucht. En toen was het plotseling afgelopen.

De behandeling van zijn ziekte moet een hel voor hem zijn geweest. Begin zeventiger jaren kon men immers nog geen precisie-bestraling toepassen om een tumor te vernietigen.
Regelmatig zag ik dat zijn borst en hals helemaal rood waren ʻverbrandʼ . Verbrand door de uitgebreide, zware bestraling. Op diverse plekken was zijn huid zelfs helemaal rauw. Her en her ontstonden meer en meer wondjes waar vocht uit droop.
Op 26 januari, direct voorafgaande aan zijn dood, vierde Pa zijn laatste verjaardag. Zijn gezicht was inmiddels ten gevolge van de ziekte helemaal oranje gekleurd. Ondanks alle ellende had hij er geen moeite mee dat die verkleuring sommige gasten inspireerde tot het maken van grappen. Een opmerking dat hij, als koningsgezinde, het ʻOranje bovenʼ niet zo nauw moest nemen, deerde hem niet. Hij kon er de lol wel van inzien.
Zonder te klagen over pijn en met een onverminderd optimisme heeft hij zo meer dan een jaar voor zijn leven geknokt.

Mijn vader kampte al jaren met overgewicht. Om wat kilo’s kwijt te raken had hij, niet lang voordat de ziekte zich manifesteerde, deelgenomen aan een experimentele methode om af te vallen. Hierbij kreeg hij regelmatig hormonen toegediend. Het is heel goed mogelijk, dat deze behandeling de ziekte in gang heeft gezet.
Hoe het ook zij, het was een heel triest lot voor iemand die nooit rookte en geen druppel alcohol consumeerde om zo jong het leven te moeten laten.

Al met al heeft mijn vader geen leuk leven gehad. Hij werd geboren tijdens de Eerste Wereldoorlog en maakte als jongeman de hele Tweede Wereldoorlog mee. Voorts was zijn moeder jong gestorven. Ofschoon ik in mijn jeugd menige mep voor mijn kop van hem heb gekregen, blijft hij in mijn herinneringen overeind als een goedaardig mens. Hij hield namelijk helemaal niet van slaan. Veelal gebeurde dit toch omdat ik meer dan kattenkwaad had uitgespookt. Maar ik kreeg pas op mijn donder zodra mijn moeder hem ertoe had aangezet.

’s Avonds, na de begrafenis, vond er thuis een bizar voorval plaats. Die avond was de broer van mijn vader nogmaals op bezoek gekomen. Ome Kobus was zeer overstuur en om een bijzondere reden weer komen opdraven.
Mijn vader had op zijn sterfbed tegenover hem zijn zorgen geuit. Zorgen over mijn jongere zuster. Over de omgang die zij had met een bepaald jongmens. Mijn vader zag een goede toekomst voor mijn zuster weggelegd. Maar niet met die jongeman. Mijn oom moest die vent uit de buurt van mijn zuster zien te houden. Zo had mijn oom de wens van zijn broer opgevat en daarom was hij present. Niet wetende wat er boven zijn hoofd hing, dook de pretendent in kwestie, die avond op in de wijk. Mijn oom maakte daarop pardoes aanstalten om naar buiten te gaan teneinde de ongewenste vrijer te verjagen.
Om te demonstreren dat het hem menens was, vloog hij al zwaaiend met een blinkend mes naar de buitendeur.
Ofschoon het steekwapen niet groter was dan een onbeduidend aardappelschilmesje, vond een aanwezige vriend des huizes het toch verstandiger om mijn oom de vrije doorgang naar buiten te versperren.
Voordat iemand er erg in had rolden beide mannen, al worstelend, over de strak gelegde tapijttegels in de huiskamer. Het eindresultaat was dat mijn oom, een geduchte Indië-veteraan, zonder zijn mini klewang afdroop. De ongewenste vrijer bleef zodoende gespaard en kon de jacht op mijn zuster onverminderd voortzetten.
Na deze partij vrij worstelen ben ik de rest van de avond zoet geweest met de tapijttegels weer in de juiste volgorde te leggen. Gelukkig had ik daarmee in het verleden genoeg ervaring opgedaan.

Het is erg jammer dat mijn vader zo jong is overleden. Dat hij niet heeft kunnen genieten van mijn huis in Ierland. Hij was namelijk erg gecharmeerd van Atlantische sferen.
Wat zou het mooi zijn geweest indien ik wat meer tijd met hem had kunnen doorbrengen. Meer tijd om met hem van gedachten te wisselen. Te horen hoe zijn jeugd was geweest en hoe hij de oorlogstijd had beleefd. Vooral toen ik zelf ook volwassen was.
Als beroepsmilitair is mijn vader een tijdje in Schotland gelegerd geweest. Uit die dagen bezat hij een compleet, militair, Schots kostuum. Kilt incluis.
Ook had hij een hele collectie doedelzakmuziek verzameld. Ik kon die muziek toentertijd niet verdragen. Uiteindelijk heeft het bijzondere geluid van ʻthe pipesʼ er wel toe bijgedragen dat ik nu al jaren in Ierland woon en maar al te graag dit blaasinstrument hoor bespelen.