Aflevering 1: Een valse start

EEN VALSE START
Geschreven door Bert Plomp

Het begin van mijn loopbaan was allesbehalve veelbelovend. Dat was al tijdens het basisonderwijs het geval.
Voordat ik een vaste plek op een lagere school had verworven, had ik reeds twee kleuterscholen en twee lagere scholen achter de rug.
Mijn definitieve bestemming werd de openbare “Hans Christiaan Andersenschool” in Utrecht. Deze school bevond zich aan de Adriaen van Ostadelaan, naast de stadionflat, aan de voet van stadion Galgenwaard.
Als zevenjarige kwam ik in de tweede klas terecht.
Het was niet bevorderlijk voor mijn gemoedsrust om in minder dan vier jaar tijd al bij een vierde onderwijsinstelling aan te kloppen. Om weer aan nieuwe leerkrachten en andere klasgenoten te wennen. Tegenwoordig zouden vele ouders zich daarover zorgen maken. In die tijd was ik de enige die er wat nerveus van werd.

Mijn schoolrapporten getuigden dientengevolge van een zeer wisselvallig leergedrag.
Bij bijna ieder uitgebracht rapport scoorde ik een “zwak” voor taal. Dan was ik “zeer goed” in rekenen en een rapport later weer “zwak”.
Hetzelfde gold voor geschiedenis en aardrijkskunde. De ene keer “goed” of “zeer goed”, de andere keer “onvoldoende”. Kortom, geen peil op te trekken. Alleen rekenen was vrijwel onafgebroken “goed”.
In alle rapporten tref je waarschuwingen aan als: “Bert maakt zijn huiswerk niet” en “Bert moet meer aandacht besteden aan lezen”. In het laatste rapport staat de wanhoopskreet van de hoofdonderwijzer: “Wil Bert verder leren, dan zal hij het roer radicaal moeten omgooien”.
Zo’n rapport was natuurlijk niet uitsluitend bedoeld om de leerling zenuwachtig te maken. De daarin vervatte waarschuwingen waren voornamelijk gericht aan het adres van de ouders. Zij werden aldus dringend verzocht de pupil in kwestie eindelijk eens te stimuleren. Het kind te helpen met zijn huiswerk en achter zijn vodden te zitten. Steevast bekeken mijn ouders zeer kritisch het rapport. Als er teveel ongunstige resultaten in stonden, dan werd je met hetzelfde bulletin om je oren geslagen.
Gelukkig was het een boekje van niks. Je liep door die meppen geen noemenswaardige schade op. Nadat mijn ouders voldoende kennis hadden genomen van mijn verrichtingen, tekende mijn vader het rapport voor gezien. Daarmede hield hij het zelf verder ook wel voor gezien. Hulp bij lezen en schrijven was er ook nu niet bij. Het motto luidde: Zoek het zelf maar uit.

Ruimte om je in je huiswerk te verdiepen was er evenmin. Een klein kamertje deelde ik met mijn jongere broer Charles.
Een tafeltje of zo om aan te werken was er niet. Ik deed mijn huiswerk liggend op bed.
‘s Winters was het in het kamertje ook nog eens steenkoud. Het leek wel of het binnen harder vroor dan buiten. Als je ’s morgens ontwaakte, en dus niet tijdens je slaap was doodgevroren, dan lag er op je deken een witte laag ijskristallen.
In de rest van het huis was het in de winter evenmin behaaglijk. Er heerste een drukte van jewelste. Het had veel weg van knooppunt Oudenrijn op een maandagmorgen. Geen geschikte plaats dus om enthousiast aan je huiswerk te beginnen.

Op een goede dag in de winter kreeg ik opeens de beschikking over een petroleumkacheltje. In die ijskoude uithoek van het gebouw was dat natuurlijk een enorme vooruitgang. Het kacheltje nodigde ook uit om ter plekke vaker en langer te vertoeven.
Het kacheltje brandde ’s winters voortdurend op de hoogste stand.
Tezamen met de sfeervolle brandende olielampen onttrok het zoveel zuurstof aan het kamertje, dat het een wonder mag heten dat Charles en ik nooit door een koolmonoxidevergiftiging voortijdig aan ons einde zijn gekomen. Temeer omdat we er toen niet langer tegenop zagen onze brommers in de slaapkamer te demonteren en te repareren. Zodra de motor weer in elkaar was gezet, werd de gashendel vol opengedraaid om te testen of alles wel soepel liep.
Het is voor mij nog steeds een raadsel dat ik onder zulke omstandigheden toch nog redelijke studieresultaten wist te boeken.